1. Rzetelność pomiaru
1.1. Spójność wewnętrzna
W badaniu właściwym wzięło udział 100 osób (56 kobiet i 44 mężczyzn). Średnia wieku wyniosła M = 37,29 (SD = 15,01).
Analiza rzetelności przeprowadzona w badaniu pilotażowym i właściwym wskazuje na zbliżone lub takie same wartości współczynników alfa Cronbacha. Pozycje wchodzące do poszczególnych obszarów w badaniu właściwym pokrywały się z pozycjami w badaniu pilotażowym, w dwóch przypadkach nieznacznie różniąc się od siebie. Wartości α Cronbacha dla badania pilotażowego i właściwego przedstawia tabela 1.
Tabela 1.
Wartości α Cronbacha dla badań pilotażowego i właściwego.
Skala
Liczba pozycji
α Cronbacha – badanie pilotażowe
α Cronbacha – badanie właściwe
Przesądy
12
0,92
0,88
Proroctwa
0,93
Przywiązanie do przedmiotów
0,87
Tradycja
0,81
Ezoteryka
1.2. Stabilność bezwzględna
Aby zbadać stałość w czasie, czyli stabilność bezwzględną kwestionariusza, przeprowadzono retest w odstępie dwóch tygodni od przeprowadzonego badania właściwego, na grupie wybranych 30 osób (23 kobiety i 7 mężczyzn). Średnia wieku wyniosła M = 29,87 (SD = 9,28).
Stabilność bezwzględna kwestionariusza został zachowana dla czterech skal. Korelacje skal przesądy, proroctwa, tradycja i ezoteryka są dodatnie i istotne statystycznie, choć nie na oczekiwanym poziomie 0,8. Całkowity brak stabilności bezwzględnej wykazuje ujemna korelacja w przywiązaniu do przedmiotów. W konsekwencji dla całego kwestionariusza oznacza to, że nie należy wyżej wymienionej skali przypisywać możliwości diagnostycznych. Wykazuje ona zmienność w czasie, co może wskazywać na charakter sytuacyjny tej zmiennej. Korelacje r-Pearsona między wynikami pierwszego i drugiego badania zostały przedstawione w tabeli 2.
Tabela 2.
Wskaźniki stabilności bezwzględnej dla skal Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych (n=30)
Korelacja (retest po 2 tygodniach)
0,67**
0,54*
-0,20*
0,57**
0,46*
Uwaga. *. Korelacja istotna dwustronnie na poziomie p<0,05; **. Korelacja istotna dwustronnie na poziomie p<0,01.
2. Trafność zewnętrzna
W celu sprawdzenia zdolności diagnostycznych Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych, sformułowano szereg hipotez o związku lub braku związku skal kwestionariusza z wymiarami osobowości pięcioczynnikowego modelu osobowości.
W zakresie trafności zbieżnej założono istotne związki między:
a) neurotycznością i wszystkimi skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych - przyjęto, że zachowania irracjonalne wiążą się z wysokim poziomem lęku.
b) ekstrawersją i wszystkimi skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych – założono, że osoby zachowujące się irracjonalnie poszukują stymulacji, kontaktu z ludźmi i potrzebują być czymś stale zainteresowane i zajęte.
c) otwartością na doświadczenie i wszystkimi skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych - przyjęto, że osoby zachowujące się irracjonalnie charakteryzuje otwartość na doświadczenie, nowe idee.
d) ugodowością i wszystkimi skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych – założono, że skłonność do udzielania pomocy i zaufanie do innych ludzi ma wpływ na zachowania irracjonalne.
W zakresie trafności rozbieżnej założono brak związków między:
a) sumiennością i wszystkimi skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych - założono, że stopień zorganizowania i wytrwałość nie mają wpływu na zachowania irracjonalne.
Trafność zewnętrzna została zbadana przy użyciu Inwentarza Osobowości NEO-FFI autorstwa Costy i McCrae. Badani uzupełniali kwestionariusz bezpośrednio po wypełnieniu Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych.
Badanie trafności zewnętrznej objęło próbę liczącą 100 osób, składającą się z 56 kobiet i 44 mężczyzn. Średnia wieku badanej próby wyniosła M = 37,29 (SD = 15,01).
Analiza korelacji między skalami Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych a wymiarami NEO-FFI wykazała istotne związki między (por. Tabela 3.):
a) proroctwami i sumiennością (r = 0,24, p<0,05)
b) tradycją i sumiennością (r = 0,22, p<0,05)
Tabela 3.
Korelacje skal Kwestionariusza Zachowań Irracjonalnych z wymiarami NEO-FFI (n = 100)
padma_steruje